Raporlar & Çalışmalar

Modern Diş Hekimliğinde Sterilizasyon: Doğru Prosedürü Uyguluyor Msunuz?

Enstrümanların yeniden işleme tabi tutulması bilim ve teknolojideki en son gelişmelere göre sürekli bir biçimde sorgulanması, optimize edilmesi ve güncellenmesi gereken karmaşık hijyen prosedürleri ve protokolleri içerir.
Hijyen çemberinin her adımı önemlidir, özellikle de temizlik.

Sterilizasyonun, en son yapılan tanımı şöyle:
"Bir ürünü yaşayan mikroorganizmalardan arınmış kılmak için kullanılan " Onaylanmış Süreç" Avrupa Normu 13060.

Uygulayıcılarla ve asistanlarla sürekli iletişim halinde olmam, sterilizasyon hakkında bilincin yükseldiğini farkettim ve mesleğimde hijyen konusunda gelişmem için beni motive etti.


Artarak sorulmaya devam eden sorular:

  • Mevcut sterilizasyon metodum uygunsuz veya modası geçmiş olabilir mi?
  • Yeniden işleme devri bütün enstrümanlarım için hala geçerli mi?
  • Eğer değilse, sonuçları ne olabilir?
  • Otoklavlar genellikle birçok devir sunuyor, neden?
  • Bu kadar çoğuna ve hepsine ihtiyacım var mı?
  • Kafam karışıyor, hangisi daha güvenli?
  • Personelime güvenmeliyim, spesifik bir eğitim gerekiyor mu ve ne sıklıkta?
  • Personelim tarafından steril olmama durumuna sebep olabilecek “genel” hatalar nelerdir?
  • Poşetlerin çoğu devir bitişinde ıslak çıkıyor, içindeki steril olmuş mudur ?

Bütün bu noktalar çok kritik ve hekimlerin, personelin, hastaların ve ailelerinin güvenliğinin garantilenmesi için açıkça ele alınması gerekir.

Bu makalenin amacı enfeksiyon riskini artıracak uygunsuz devir ve otoklav kullanımının riskleri hakkında farkındalık yaratmaktır.

"Nosokomiyal enfeksiyonlar" diye de adlandırılan Healthcare Associated Infections (HCAI) personel yaralanmaları da dahil sağlık tesislerinde uygulanan tedavi esnasında meydana gelen enfeksiyonlardır. Dünya Sağlık Örgütü daha uzun hastane yatışlarıyla, sağlık sistemlerine (ve hastalara) büyük maliyetlerle sonuçlanan yılda 2 milyon hastanın enfekte olduğunu ve bunların önemli bir ölüm oranı olan 100.000 inin ölümle sonuçlandığını raporluyor.

İdeal sterilizasyon metodu nedir?

Mikro-organizmaları öldüren ısıdır. Doymuş buhar formundaki nemli ısı en etkili, ekonomik ve çevre dostu sterilizasyon aracıdır. Aynı zamanda sterilizasyon devrinin işleme tabi tutulacak enstrümanlar için dizayn edilmiş ve yeterli olması koşuluyla en güvenlisidir. Paketli bir implantoloji kasedini işleme tabi tutmak poşetsiz (yekpare) frez veya sonddan çok daha fazla performans seviyesi gerektirir. Su buharı otoklavları genellikle değişken seviyelerde performans ve etkinlik gösteren çeşitli devirler sunarlar.

Size faydalı buhar “gücü”

Buharın enerji toplama ve böylece yüksek “öldürücü” güç yayma kapasitesi vardır. Yaygın kullanıma sahip kuru hava sterilizatörlerine kıyasla, buhar steril edilecek yüke 300 kat daha fazla enerji aktarır. Bu güç sterilizasyon plato (esas sterilizasyon) süresinde (buharlı otoklavda 3’, kuru havada 60’) ve bütün devir süresinde sert bir düşüş sağlar ve dahası çok daha düşük ve yumuşak bir derecede (134°C vs 180°C). Zamandan kazandırmasına ek olarak, kullanıcıya en memnuniyet verici faydası bütün enstrümanların – yüksek ve düşük devir başlıkları da dahil, karakteristiğine zarar vermeden tekrar tekrar işleme tabi tutulabilmesidir.

Otoklavlar için faydalı bir referans var mıdır?

EN 13060 sağlık kuruluşlarında, dental muayenehanelerde ve dövmecilerde ve veterinerlikte kullanılan masa üstü buhar otoklavları için Avrupa referans normudur. Bu norm, Haziran 2004 te yürürlüğe girmiş, masa üstü otoklavların performansını çapraz enfeksiyonu engellemeyi ciddi olarak geliştiren hastane tipi otoklavlar seviyesine yükseltmiştir.
Standart, otoklavların teknik olarak nasıl yapılanmaları gerektiğini açıkça belirtir. Kullanıcıyla direkt alakalı olarak B, S ve N devirlerinin tanımları yanında yük tiplerinin veya çeşitlerinin sınıflandırılması ve tanımlarını da yapmaktadır.
Birçok otoklav üreticisi, Avrupa dışından olanlar bile, EN13060 ı referans almaktadır.

Yeni nesil

Ne şekilde devirler yanlış olabilir ?

Her üreticinin her enstrümanı birbirinden farklıdır. Her biri kendine özgü dizayn ve teknolojiye sahiptir. Dahili parçalar sürekli olarak minyatürize edilerek kompleks hale getirilmektedir, bu da sterilizasyon sürecindeki mücadelenin artmasıyla sonuçlanmaktadır. Her bir kalemin karmaşıklığı buhar penetrasyonuna belirli bir rezistansa tekabül eder.
Avusturalya/Yeni Zellanda standardı açıkça şunu vurgular :
"Sterilizatör seçimi ve seçilen sterilizasyon devirleri belirli kalemler veya yük tipleri için uygunsuz olabilir. " AS/NZ 4815:2006.
Daha önce de belirtildiği gibi, buhar, enstrümanların tüm iç ve dış yüzeylerine temas şartıyla ideal sterilizasyon aracıdır. Buharın bütün internal kavitelere ulaşmasını ne engelleyebilir ? Sadece hava. Bu nedenle, ön-vakum diye de adlandırılan haznedeki başlangıç havasının tahliyesi kritiktir. Yüksek ve düşük devir (türbin, angldruva vs.) başlıklar veya porozlu ürünler (tesktil vb.) gibi en zorlu kalemlere tam bir buhar penetrasyonu sağlanabilmesi için hazne içindeki ve yükteki hava seviyesinin %0 ın altına düşürülmesi şarttır. Bir lumen içinde sıkışarak hapsolmuş hava bu yüzeylere buharın ulaşmasını ve böylece steril olmasını engeller. Zorluk objeler poşetli veya sarılmış ise daha da artar.
Bu yüzden birçok yönergeler şunu vurgular "Yanlış devir seçimi steril olmamış enstrümanlara neden olabilir ".

Bu noktayı doğrulamak için, aşağıdaki test çalıştırılabilir:
30cm lik iki ucu açık cam pipet likidle doldurulur ve kendi hava tahliyelerini ve dolayısıyla buhar penetrasyonunu karşılaştırmak ve örneklemek için B tipi ve N tipi devirlerde işleme tabi tutulur.

Buhar penetrasyon kapasiteleri

Alttaki resim (N Tipi) tüpün orta kısmından buharın likidi çıkaramadığını göstermektedir. Böylece internal yüzeylerin bir kısmının steril olmamıştır.

Kapsamlı yük sınıflandırması

Aşağıdaki tablo EN13060 a göre yük sınıflandırmasını göstermektedir. Esas 6 yük “familyası” olmakla birlikte bu yüklerin poşetsiz, tekrar kullanıma kadar steril kalmasını sağlayan tek veya çift poşetli veya sarılı işlem gördüğü hesap edilir. Totalde 18 farklı yük tipi ve dolayısıyla 18 farklı mücadele vardır. Norm bu yüzden üreticinin sunduğu devirlerin dizayn edildikleri yükü (yükleri) işleme kapasitesinin olduğunu ispatlamaları için ilişkili test metodlarını tanımlamıştır. Bu testler, otoklav veya devir piyasaya sunulmadan once yapılmalı ve belgelendirilmelidir.

Yük sınıflandırması
18 yük tipinin tanımı.
Enstrümanlar
Dar lümenli enstrüman çeşitleri

B, S, N devir tanımları

Sterilisationszyklen



N Devri
Sadece poşetsiz (Naked) yekpare ürünler için uygundur. (Tabloda N°1).
Taşınamaz, saklanamaz, hemen kullanım içindir.

S Devri
Üretici firmanın devir tablosunda belirttiği Spesifik Ürünleri işleme tabi tutar. Bu devir tipinin sadece dizayn ediliği yük tipi için kullanılması gereklidir.

B Devri
Büyük otoklavlara nazaran medikal seviye sterilizasyon sağlar. Standartta ve yukarıdaki tabloda gösterilen 18 çeşit yükün hepsini işleme tabi tutar.


Kullanıcı sterilizasyon devrinin yükle uyumlu olduğunu nasıl anlayabilir?

Üretici firma bütün mevcut devir tiplerini (B-S-N) ve hangi yüklerrin uygun olduğunu belirten detaylı bir devir tablosu sunmalıdır. Bundan sonrası seçilen devrin steril edilecek enstrüman için uygunluğundan emin olmak kullanıcının, ve dolayısıyla doktorun sorumluluğundadır.
Yanlış bir devir seçimi steril olmayan kalemlere sebep olabilir ve çapraz enfeksiyon riskini artırır. B tipi devri tercih etmek kesinlikle en iyi seçimdir. Devir seçimi esnasında hiçbir hata meydana gelmediği hakkında doctor için iç huzuru sağlar. Personel için yük ve devir tipleri konusunda spesifik bir eğitime gerek yoktur.

Kaç adet devre ihtiyacımız var?

Otoklavlar genellikle ilk bakışta avantajmış gibi görünen 10 veya daha fazla devir sunarlar. Bununla birlikte, sadece bir ya da iki 134°C ve/veya 121°C de B tipi yeterlidir.
Diğer bütün hepsi S veya N tipidir ve kullanıcının takdirine bırakılmıştır, tecrübe ve sorumluluk gerektirir. “Hızlı” veya “flash” olarak adlandırılan diğer bazıları şaşılacak derecede hızlıdır ve beğenilir fakat…bir kez daha risk vardır çünkü kısıtlı sayıda yük tipleri için dizayn edilmişlerdir. Yasal açıdan bakıldığında, B tipi devir yük tipinin devirle uyumlu olduğunu ispatlama zorunluluğunu ortadan kaldırır. Kesinlikle daha güvenlidir !

Ne Devri?

Bir otoklav ne kadar hızlıdır?

Markalar ve teknolojiler arasında gerçek bir karşılaştırma elde etmek için, sadece ve özellikle B tipi devriler hakkında yorum yapardım. B sınıfı özelliği taşıyan iyi dizayn edilmiş otoklavlar kurutma dahil 45 dakikalık maksimum devir süresi sunarlar. Bazı hızlı B tipi devirler (flash olmayan) kurutma dahil 20-30 dakikada daha küçük (hafif) yükler için dizayn edilmişlerdir. Herhangi bir otoklavı satın almadan once iddia edilen özellikleri doğrulamak için test edilmesi tavsiye edilir. Şu da hesaba katılmalıdır ki, genel süre işleme tabi tutulan enstrümanların ağırlığı ve sayısına göre değişkenlik gösterir.

Kurutma neden çok önemlidir?

Devir sonlandıktan ve kapak açıldıktan sonra, kuru olmayan kalemler ve poşetler steril olarak düşünülemez ve saklanarak kullanılamaz. Birçok yönerge bu önemli noktaya vurgu yapar. Islak poşetler geçirgendir be mikroorganizmanın nüfuz etmesine ve çoğalmasına neden olur. Döner başlıkların içinde kalan nem kullanım ömrünü hissedilir derecede azaltır. Kurutma aşaması her devrin kritik aşamasıdır.

Ne kadar bütçe ayırmam gerekir?

Sonuç olarak, açıkça belirlenmiş prosedürleri içeren hijyen protokolleri, iyi eğitilmiş personel ve güncel ekipmanların kayda değer bir maliyeti olduğunu söyleyebilirim. Bununla birlikte, kararlar daima fiyata bağlı olmamalı. Öncelik personel ve hasta güvenliği olmalıdır. Tek bir hata eğer çapraz enfeksiyon gerçekleşirse dramatic sonuçlar doğurabilir, uygulayıcılar hesaba çekilebilir ve çok daha yüksek maliyetler açabilir

Christian Stempf

Christian Stempf

W&H Grubu Hijyen Danışmanı

Yazar hakkında

Christian Stempf Avrupa Dental Endüstrisinde, 20 yılı aşkın süredir enfeksiyondan korunma ve sterilizasyon konularında çalışmaktadır. Fransız ve Avrupa hijyen komitelerinin üyesi olup, otoklavlar hakkında ilk hazırlanan Avrupa Normları çalışma grubunda yer almıştır.

Yorumlar